System planowania przestrzennego – zbiór zasad, dokumentów i praw mających na celu z jednej strony ochronę najwartościowszych elementów przestrzeni, a z drugiej strony umożliwienie jej przekształcania. W Polsce system planowania przestrzennego oparty jest o powszechnie obowiązujące przepisy oraz dokumenty lokalne takie jak studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Na kształt dokumentów lokalnych może mieć wpływ każdy obywatel.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – to dokument o dosyć ogólnym charakterze, obejmujący całą powierzchnię gminy lub miasta. Studium określa politykę przestrzenną władz lokalnych. Nie jest aktem prawa miejscowego, ale jego treść ma bezpośredni wpływ na kształt planów miejscowych.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – to dokument obejmujący cały obszar gminy lub miasta lub jego fragmenty. Ma charakter prawa miejscowego, które obowiązuje wszystkich na danym terenie. Plan określa takie parametry terenu jak jego przeznaczenie i zasady zagospodarowania oraz przesądza o możliwych formach zabudowy lub zasadach ochrony terenów. W przypadku braku planu miejscowego wydaje się decyzje o warunkach zabudowy.
Decyzja o warunkach zabudowy – indywidualnie wydawana decyzja dotycząca konkretnej inwestycji realizowanej przez danego inwestora. Decyzja ta przesądza o funkcjach i parametrach zabudowy. Na przeznaczenie i zasady zagospodarowania działki w decyzji wpływa sposób zagospodarowania terenów w sąsiedztwie.
Urbanista – osoba posiadająca kompetencje do projektowania przestrzeni w dużej skali czyli całych obszarów gminy lub miasta. Urbanista proponuje rozwiązania mające na celu przesądzenie o przeznaczeniu i zasadach zagospodarowania poszczególnych terenów. Kieruje się przepisami prawa oraz przyjmuje ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawy swoich działań.
Proces inwestycyjny – zespół działań, których celem jest realizacja przedsięwzięcia budowlanego. Można podzielić go na trzy zasadnicze fazy:
1. planowanie przestrzenne – decyzje, gdzie i jakiego rodzaju inwestycje mogą funkcjonować – te prace koordynują głównie urbaniści, z nimi należy współpracować w celu zapewniania możliwości inwestycyjnych;
2. projektowanie inwestycji – wykonywanie projektów konkretnych przedsięwziąć – te prace koordynują głównie architekci, z nimi należy współpracować w celu zaprojektowania inwestycji;
3. realizacja inwestycji – wznoszenie obiektów lub ich modernizacja i przekazanie do użytkowania – te prace koordynują głównie inżynierowie, z nimi należy współpracować w celu zrealizowania inwestycji.
Oczywiście dla w pełni satysfakcjonującego efektu, konieczna jest współpraca wszystkich uczestników procesów inwestycyjnych w tym właścicieli i zarządców nieruchomości. O ile w fazach drugiej i trzeciej taka współpraca z architektami i inżynierami jest powszechna, to zdarza się, że w pierwszej fazie uczestnictwo właścicieli i zarządców nieruchomości jest zaniedbywane – co ma swoje konsekwencje w późniejszych fazach, szczególnie jeśli mija dużo czasu pomiędzy planowaniem przestrzennym a kolejnymi etapami prac nad inwestycją.
